De Klimaatzaak, een vereniging van burgers die ijvert voor een gepast klimaatbeleid door de overheid, is teleurgesteld. Hieronder haar oordeel.
(Er zit nu wel) een nieuwe federale regering in het zadel. Maar van een frisse wind in het klimaatbeleid is amper sprake. De retoriek is er wel: we lezen in het regeerakkoord dat het Akkoord van Parijs gerespecteerd zal worden, maar er staat geen beleid klaar om deze belofte waar te maken. Integendeel. De fossiele subsidiekraan blijft gul openstaan (€15 miljard per jaar), de elektrificatie van bedrijfswagens wordt uitgesteld en de vergroening van de fiscaliteit blijft uit. Op een paar sprokkels na, ja de BTW op warmtepompen wordt verlaagd en de regering zal een combiticket voor het openbaar vervoer invoeren, is het vruchteloos zoeken naar de broodnodige hervormingen om de uitstoot drastisch te verminderen en ons land fossielvrij en klimaatneutraal te maken.
Het patroon is ondertussen bekend. Al decennia beloven opeenvolgende regeringen klimaatactie zonder dat ze daadwerkelijk voldoende stappen zetten om die uit te voeren. Intussen zijn ze daar in de rechtszaak die wij samen met jullie aanspanden al tweemaal krachtig voor veroordeeld. Zonder concrete en afdwingbare beleidsmaatregelen is zogenaamde ‘klimaatambitie’ niets meer dan een uitstelstrategie. Het klimaat red je niet met mooie woorden, wel met concrete daden.
Het Akkoord van Parijs verplicht ons om de opwarming onder de 2°C te houden, en te streven naar maximaal 1,5°C. Ondertussen was 2024 het warmste jaar ooit en overschreden we – tijdelijk? – de grens van 1,5 graad. De tijd van uitstel en treuzelen is al lang voorbij. Om onder 1,5 graad te blijven moet België de uitstoot reduceren met minimaal 55 % in 2030 tegenover 1990, zoals opgelegd door het Hof van Beroep in het klimaatarrest. Dat is binnen vijf jaar. En hoewel deze regering het Akkoord van Parijs zegt te onderschrijven, suggereert het voorgestelde beleid een flagrante minachting ervan. Bovendien wordt de rechterlijke verplichte uitstootreductie nergens vermeld. Alsof de Belgische staat nooit veroordeeld werd. Alsof de klimaatzaak nooit heeft plaatsgevonden. Maar problemen verdwijnen niet door ze te negeren.
Ondertussen wekt de retoriek de illusie van klimaatverantwoordelijkheid die bezorgde burgers sust en de internationale gemeenschap moet geruststellen. Deze misleidende strategie is niet alleen cynisch; ze is roekeloos. Het Akkoord van Parijs is gebaseerd op vertrouwen en collectieve actie. Wanneer een regering haar eigen doelstellingen ondermijnt, tast dit de geloofwaardigheid van het hele raamwerk aan. Erger nog, het zendt een signaal naar andere landen dat klimaatverplichtingen slechts diplomatieke schijnvertoningen zijn, in plaats van bindende verantwoordelijkheden.
Wat kunnen wij doen? Wij trekken later dit jaar opnieuw naar de rechter met de vraag om dwangsommen op te leggen aan de Belgische federale en gewestelijke overheden die het arrest niet respecteren. Want “we kunnen de verantwoordelijkheid van morgen niet ontlopen door ze vandaag te ontwijken.” Zo luidt de slotzin van het voorwoord van het regeerakkoord van onze nieuwe premier Bart De Wever. En dat klopt. De zorg voor een leefbare planeet zou daarin centraal moeten staan.
Blijf betrokken, steun onze zaak en deel deze boodschap. Samen zetten we druk om woorden om te zetten in daden!
Volhardend,
Team Klimaatzaak
