Actueel en recent binnengekomen

• Gaza wordt opnieuw geteisterd door overstromingen. “Het was te verwachten; dit was geen ongeluk, het was een tragedie die volledig voorkomen had kunnen worden. De verwoestende beelden van ondergelopen tenten en ingestorte gebouwen in Gaza die de afgelopen dagen te zien waren, kunnen niet alleen worden toegeschreven aan ‘slecht weer’. Ze zijn het voorspelbare gevolg van de voortdurende genocide door Israël en het opzettelijke beleid om de toegang van materiaal voor onderdak en reparaties voor de ontheemde mensen te blokkeren”, aldus Erika Guevara Rosas van Amnesty International. 

• Op 27 december 2024 viel het Israëlische leger het Kamal Adwan-ziekenhuis binnen. Dit was het laatste werkende ziekenhuis in Noord-Gaza. Ze namen kinderarts en directeur Hussam Abu Safiya mee terwijl hij zijn patiënten verzorgde. Hij zit nu nog altijd vast in een Israëlische cel. https://www.amnesty.nl/forms/email-israel-safiya

• Unicief op 22/12/2025: "De situatie in de Gazastrook is mensonterend. Twee jaar van bombardementen en gevechten hebben geleid tot catastrofale verwoesting, en onvoorstelbare littekens achtergelaten bij de bevolking. Ondanks het staakt-het-vuren is het gevaar nog niet geweken, want kinderen sterven nog elke dag van de honger, drinken vervuild water, en medische hulp is nauwelijks beschikbaar."

• 25/12 “Israël zal zich nooit uit Gaza terugtrekken. Binnen de Gazastrook zal er een veiligheidszone komen, een aanzienlijke veiligheidszone”, zei de Israëlische minister van Defensie Israel Katz.

• 24/12: Veertien landen, waaronder België, veroordeelden woensdag het Israëlische besluit om negentien nederzettingen van kolonisten op de Westelijke Jordaanoever goed te keuren.

• 23/12: België heeft zich officieel aangesloten bij de zaak van Zuid-Afrika voor het Internationaal Gerechtshof (ICJ) in Den Haag, dat onderzoekt of Israël een genocide pleegt tegen de Palestijnen.

• 19/12: Een gespecialiseerde VN-instantie (IPC famine monitor) meldt dat de voedselzekerheid in de hele Gazastrook “kritiek” blijft. Het gebied wordt door de organisatie ondergebracht in fase 4 (Emergency) op een schaal van vijf niveaus van voedselonzekerheid.

• 29/12: Israël heeft in een periode van 80 dagen 969 schendingen van het staakt-het-vuren-akkoord begaan, met als gevolg 418 doden en 1.141 gewonden onder de burgerbevolking, terwijl de humanitaire situatie in de Gazastrook sterk blijft verslechteren. 

• 22/12 AZG: Israëlische registratieregels brengen essentiële humanitaire hulp van Artsen Zonder Grenzen in Gaza in gevaar.

• 22/12 Caroline Willemen (39) van Artsen Zonder Grenzen: "“Het geweld en de wreedheid waar Israël mee wegkomt als bondgenoot van de westerse wereld, is met geen woorden te beschrijven. De hypocrisie en de dubbele standaard evenmin: van geen enkel ander land zou zoiets gepikt worden. Rusland mag toch al lang niet meer deelnemen aan het Songfestival? Ik ken de cijfers niet vanbuiten – en ze doen er ook niet toe want elke dode is afschuwelijk – maar hoeveel kinderen zijn in Gaza vermoord, en hoeveel in Oekraïne? En waar zit het verschil? Dat in Gaza bruine moslimkinderen worden gedood."

• Caroline Willemen op "De tafel van Gert": "Zeg alstublieft dat het staakt-het-vuren een grote leugen is" en in De Standaard: “Onderschat het nut van betogen niet. Mensen in Gaza voelen zich erdoor gesteund.”

• 20/12 Amnesty International: "Volgens de laatste rapporten van de Verenigde Naties zijn er minstens 20.179 kinderen gedood door Israëlische troepen in Gaza."

De schande van Gaza

Martijn Lauwens Uitgever; EPO Uitgeverij, Antwerpen

Meer dan twintig jaar geleden reisde Martijn Lauwens voor het eerst naar Israël. Hij raakte meteen gefascineerd: ‘Dit leek een land met een hartslag, een stuwende kracht die iedereen bezielde.’ Maar gaandeweg, door er vaak terug te keren en door met een open blik alles te willen ontdekken, leerde hij ook ‘de andere kant’ kennen. En begreep hij hoe fundamenteel uit evenwicht de hele situatie in Israël-Palestina is.

Vandaag is hij diep verontwaardigd over de waanzinnige gruwel die Israël over de Gazastrook heeft uitgestort. Over hoe decennia van onderdrukking en ontmenselijking zijn uitgemond in een genocide. En over hoe onze leiders dat allemaal hebben laten gebeuren.

Via persoonlijke anekdotes toont de auteur het bredere plaatje, hij documenteert feiten en vertelt verhalen. Dit is geen typisch geschiedenisboek maar een essay, een tirade en een duik in de waanzin. Het is bedoeld voor wie kwaad is, maar evengoed voor wie twijfelt. Centraal staat deze boodschap: eens je het onrecht gezien hebt, kan je het nooit meer ont-zien.

De wereld na Gaza

Pankaj Mishra; Uitgeverij Atlas Contact

Gie Goris in MO*: “Mishra verbindt zijn zoektocht naar de wortels van de genocide ook met zijn positie als Indiaas schrijver – opgegroeid in een hindoenationalistische familie met een hogekasteachtergrond. Dat betekent met name dat hij aandacht heeft voor de ideologische banden en gelijkenissen tussen zionisme en hindoenationalisme, en voor de sterk toegenomen samenwerking tussen de Israëlische en de Indiase regeringen. …. Een van de lijnen in het vertoog van Mishra is dat Israël een Europees, koloniaal en racistisch project is. Hij citeert Orwell, die al in 1945 opmerkte dat Palestina ‘een kwestie van kleur’ was, en James Baldwin in 1967, die opmerkte: ‘De Jood is een witte man en als witte mannen in verzet komen tegen onderdrukking zijn het helden; als zwarte mannen zich verzetten, zijn ze teruggevallen in hun barbaarse aard.’”

Vuurland

Willem Staes; Uitgeverij Ertsberg

De schrijver in gesprek met Tine Danckaers iin MO*: ‘Volgens het Trump-akkoord mag het Israëlische leger voor onbepaalde tijd aanwezig blijven in een zogenaamde bufferzone, wat neerkomt op een permanente bezetting van minstens een vijfde van Gaza. Maar de geschiedenis draait altijd rondjes in het Midden-Oosten: bezetting en onrecht lokken vroeg of laat opnieuw gewapend verzet en geweld uit. De historische ongeletterdheid van iedereen die dit plan nu toejuicht, is dan ook ronduit stuitend.’ en ‘Zolang Israël geen enkele prijs moet betalen voor genocide, oorlogsmisdaden, misdaden tegen de menselijkheid en etnische zuivering heeft het geen enkele reden om zijn gedrag aan te passen en te stoppen met deze misdaden.’

Wanneer de wereld slaapt

Francesca Albanese; Uitgeverij Atlas Contact 

Francesca Albanese is Italiaanse advocaat gespecialiseerd in Internationaal Recht en de huidige Speciale VN-Rapporteur voor de mensenrechten in de Palestijnse gebieden. Boekenbijlage.nl schrijft: “Lezing van dit boek stemt je bepaald niet vrolijk. Gelukkig wordt Albanese bemoedigd door de steun van Palestijnse én Israëlische organisaties en individuen die haar standpunten delen en zich blijven inzetten voor een rechtvaardige en humane toekomst voor de Palestijnen. Ook neemt een aantal Europese landen een kritischer houding aan tegenover de Israëlische politiek mede onder druk van de publieke opinie. Zo zijn er wat lichtpuntjes te noemen. In haar slotwoord getiteld “Hoop als vaste gewoonte”, geeft Albanese de lezer de opdracht mee hoop te houden. Haar boodschap is aan de wereld is duidelijk: het is de hoogste tijd wakker te worden!”

Wat je moet weten om het Midden-Oosten te begrijpen

Koert Debeuf; Uitgeverij De Bezige Bij

Gie Goris in MO*: “Bovendien nodigt Debeuf ons, in volle en tragische actualiteit, uit om de bredere regio te leren kennen. Want vandaag zijn – terecht – alle ogen op Gaza en Israël gericht, gisteren was dat op Syrië en Irak, en morgen misschien op Jemen of Libië. Het Midden-Oosten kennen en begrijpen is voor Europa van levensbelang. Niet alleen vanwege de nabijheid van de regio, maar ook omwille van de diepe betrokkenheid van Europa bij de historische, politieke en staatkundige ontwikkeling van de regio. ….En misschien wel de belangrijkste rode draad is de relatie tussen Europa en het Midden-Oosten (dat vanuit Aziatisch perspectief trouwens West-Azië genoemd wordt). Het feit dat Europese naties het in de hoogdagen van het koloniale tijdperk voor het zeggen hadden in het Midden-Oosten, resulteerde volgens Debeuf in twee diametraal tegenovergestelde reacties die tot vandaag doorwerken: de nationalistische en de islamistische.”

Uittocht naar Gaza

Fatena Al Ghorra; Uitgeverij EPO

Soms zeggen beelden evenveel als woorden. Met Uittocht naar Gaza schreef Fatena Al Ghorra het boek dat ze moest schrijven. Maar terug in Merksem vroeg ze zich af: wat met de vele honderden foto’s en video’s die ze maakte? In het boek hadden die geen plaats: als Fatena schrijft over haar neef of haar moeder, dan zie je die voor je. Maar het beeldmateriaal, dat de vooravond en de start van een genocide vastlegde, bleef in haar achterhoofd zitten. Omdat het iets van een levend archief heeft.

We beslisten het te bundelen op de site (https://www.uittochtnaargaza.be). De foto’s zijn in chronologische volgorde gerangschikt. In de eerste reeks zie je wat er gebeurt in hechte families als de dochter na vijftien jaar terug naar huis keert. Dan wordt er verbroederd, verzusterd, gelachen, gegeten, gekaart – en hoe vaak duikt de zee niet op. Maar al snel kantelt de sfeer. De huiselijke taferelen maken plaats voor de foto’s uit het Al-Quds-ziekenhuis waar Fatena en haar familie samen met bijna twaalfduizend anderen een maand schuilen. Het beeldmateriaal geeft een idee van het leven zoals het is onder de bommen. 

Het Israëlisch- Palestijns conflict, een korte geschiedenis 

Ilan Pappé; Uitgeverij Omniboek

Ilan Pappé (70) is zelf kind van Joodse ouders die nazi-Duitsland destijds ontvluchtten. Vandaag is hij verbonden aan de Britse universiteit van Exeter. De reacties op zijjn boek over de etnische zuivering van Palestina van 2007 dwong hem Israël te verlaten. Uit het interview van De Morgen met hem van april 2025: 

“Met enig voorbehoud zou ik durven te zeggen dat dit de laatste fase van het zionisme is. Historisch gezien zijn zulke ontwikkelingen in een ideologische beweging, wanneer ze zich het meest ambitieus en rück­sichts­los betoont, gewoonlijk ook het laatste hoofdstuk. Daarna wordt het te veel en stuiken ze in elkaar.”  en “Wat Israël sinds oktober 2023 doet, lijkt genocidaal. Het is ook typerend voor een koloniaal project: kolonisten willen een eigen staat oprichten in een gebied dat al generaties lang bewoond is, en de enige manier om die mensen er weg te krijgen is geweld. Dat is precies wat Israël doet.”